Anket sorusu türleri hakkında her şey: örnekler ve uzman tavsiyeleri

Akademik araştırmalar yürütme, müşteri memnuniyetini iyileştirme veya çalışan bağlılığını artırma gibi konularda çalışıyorsanız uygulanabilir görüşler elde etmek için iyi tasarlanmış bir anket oluşturmanız gerekir.

Anketlerde kullandığınız soru türleri doğru ve amaca uygun verilerin toplanmasında çok önemli bir rol oynar. Farklı soru türleri kullandığınızda katılım düzeyleri ile yanıtların ayrıntı ve doğruluk düzeyleri de değişebilir.

Bu makalede çoktan seçmeli sorulardan Likert ölçeğine kadar sık kullanılan anket sorusu türlerini inceleyecek ve en iyi şekilde sonuç almak için bunları nasıl kullanabileceğinize dair örnekler ve uzman tavsiyeleri sunacağız. Bu soru formatlarına ilişkin ince detayları öğrenerek yalnızca ihtiyacınız olan verileri toplamakla kalmayıp aynı zamanda yanıtlayanların genel deneyimini de iyileştiren anketler tasarlayabilirsiniz.

Etkili bir anket oluşturmak için doğru soru türlerini seçerek ihtiyacınız olan verileri toplamanız gerekir. En sık kullanılan anket sorusu türlerini ve bunları hangi durumlarda kullanabileceğinizi öğrenmek için aşağıdaki özet bilgilere bakabilirsiniz.

En sık kullanılan anket sorusu türlerini ve bunları etkili bir şekilde kullanarak nasıl değerli görüşler elde edebileceğinizi derinlemesine incelemek için okumaya devam edin.

Çoktan seçmeli sorular en popüler anket sorusu türüdür ve yanıtlayanların sizin belirlediğiniz yanıt listesinden bir veya daha fazla seçeneği işaretlemesine olanak verir. Bu tür sorular kullanım kolaylığı sağlar, analiz edilmesi kolay veriler üretilmesine yardımcı olur ve birbirini dışlayan seçenekler sunar. Yanıt seçenekleri sabit olduğu için, yanıtlayanlar daha zahmetsiz bir anket deneyimi yaşar.

Belki de en önemlisi, analiz için temiz veriler üreten, belirli bir yapıda anket yanıtları elde edersiniz.

Çoktan seçmeli sorular birçok farklı formatta oluşturulabilir. En temel çeşidi tek bir yanıt seçilebilen çoktan seçmeli sorudur. Tek bir yanıt seçilebilen sorular, yanıtlayanların yalnızca bir yanıta tıklayabileceği radyo düğmesi şeklinde seçenekler (listedeki seçenekleri temsil eden daire şeklindeki düğmeler) içerir. Bu format iki yanıtlı sorularda, değerlendirmeli sorularda veya nominal ölçeklerde çok iyi sonuç verir.

Birden fazla yanıt seçilebilen çoktan seçmeli sorularda, genellikle kare şeklinde onay kutuları vardır. Bu kutular, yanıtlayanların kendileri için geçerli olan tüm seçenekleri işaretleyebilmesini sağlar.

Örneğin, “Ürünümüzü aşağıda seçeneklerden hangileri için kullanıyorsunuz?”

Çoktan seçmeli soruların ortak dezavantajlarından biri, yanıtların önceden belirlenmiş bir seçenek listesiyle sınırlı olması nedeniyle sonuçlarınızda yanlılığa yol açabilmesidir. Örneğin seçeneklerden hiçbiri yanıtlayanlara uygun değilse sonuçlarınızın doğruluğunu etkileyebilecek rastgele bir yanıt seçebilirler.

Bu sorunu çözmek için seçenekler arasına “Diğer” yanıtını ekleyebilir veya bir yorum alanı sağlayabilirsiniz. Bu seçeneği veya alanı seçenek listesinin en sonuna eklemeniz gerekir. Yanıtlayanlar bu seçeneği gördüklerinde, sorunuzu sizin sözcüklerinizle değil, kendi sözcükleriyle yanıtlayabileceklerini bilirler.

Sıralama soruları olarak da adlandırılan değerlendirme ölçeği sorularında, soruyla birlikte herhangi bir aralıktaki (ör. 0 ila 100, 1 ila 10 vb.) yanıt seçenekleri ölçeği yer alır. Anketi yanıtlayan kişi, yanıtını en doğru temsil eden sayıyı seçer.

Net Promoter Score® soruları, değerlendirme ölçeği sorularına güzel bir örnektir. Net Promoter Score® sorularında, müşterilerin bir ürünü veya hizmeti önerme olasılığını ölçmek için bir ölçek kullanılır.

Derecelendirme sorularında ve sayısal değerlendirme ölçeklerinde yanıtlayana bağlam sunmak önemlidir. Örneğin, “Dondurmayı ne kadar seversiniz?” sorusunu sorduğunuzu düşünün. Ölçek üzerindeki sayıların değerini açıklamadan, sayısal bir değerlendirme ölçeği pek bir anlam ifade etmeyebilir.

Bu soru türünü büyük ihtimalle daha önce görmüşsünüzdür. Likert ölçeği soruları, anketlerde sıkça gördüğünüz "ne ölçüde katılıyorsunuz?” şeklinde ifade edilen sorulardır ve yanıtlayanların görüşlerini ve duygularını ölçmek için kullanılır.

Likert ölçeği soruları, yanıtlayanlara “son derece olası” ile “hiç olası değil” gibi seçenekler arasından birini seçme olanağı sunar. Bu nedenle, spesifik geri bildirimleri anlamak için idealdir. Örneğin, çalışanlara yönelik anket sorularında çalışanların görüşlerini veya tutumlarını ölçmek için genellikle Likert ölçeği kullanılır.

İlgili içerik: Likert ölçeği anket soruları, örnekler ve kaçınılması gereken hatalar

Aynı yanıt seçeneklerine sahip birkaç soruyu arka arkaya sormak istiyorsanız en iyi seçeneğiniz matris soruları olacaktır. Likert ölçeği soruları veya değerlendirme ölçeği soruları, matris sorusu olarak kullanılabilir. 

Matris soruları pek çok anketi basitleştirebilir ancak bu tür soruları dikkatli kullanmak önemlidir. Aşağıdaki matris gibi çok büyük matrisler, mobil cihazlarda kafa karıştırıcı ve zorlayıcı olabilir.

Matris çok karmaşık veya uzun bir hale gelirse bunu aşağı açılır menü veya çoktan seçmeli soru gibi daha küçük ve yönetilebilir bölümlere veya alternatif soru formatlarına ayırabilirsiniz.

Aşağı açılır menü sorusu, uzun bir çoktan seçmeli yanıt listesini yanıtlayanları bunaltmadan görüntülemenizi sağlar. Bu tür sorularda, aralarından seçim yapabilecek yanıtların kaydırılabilir bir listesini verebilirsiniz.

Bazen, tüm yanıt seçeneklerini aynı anda göstermek, yanıtlayanlara soru hakkında yararlı bir bağlam sunabilir. Anketinizde birden fazla açılır menü sorusu kullanmayı düşündüğünüzde bunu aklınızda bulundurun.

Açık uçlu anket soruları, katılımcıların yanıtlarını bir yorum kutusuna yazmasını gerektirir ve önceden belirlenmiş yanıt seçenekleri sunmaz. Yanıtlar daha sonra tek tek veya metin analizi araçlarıyla görüntülenir.

Verilerin analiz edilmesi söz konusu olduğunda açık uçlu sorular çok iyi bir seçenek değildir. Yazılı yanıtları rakamsal olarak ölçmek zordur; bu yüzden metin kutuları, nitel veri sağlamak için daha uygundur. Yanıtlayanlarınızın kendi sözcükleriyle geri bildirimde bulunmalarına izin vermek, başka türlü gözden kaçırabileceğiniz fırsatları ortaya çıkarmanıza yardımcı olabilir. Bununla birlikte, analiz edilecek veri arıyorsanız nicel pazarlama araştırmaları yapmak ve kapalı uçlu sorular kullanmak isteyebilirsiniz.

Nicel verilerinizi daha iyi anlamak ve değerlendirmek için kapalı uçlu soruları açık uçlu sorularla birlikte kullanın. Örneğin Net Promoter Score® anket sorusundan sonra, yanıtlayanlara verdikleri puanın nedenini sorabilirsiniz:

Bir yanıtlayanın kişisel bilgileri (örneğin gelir düzeyi, yaşı, ikamet yeri) hakkında veri toplamak istiyorsanız demografik anket sorularını kullanabilirsiniz. Soru formunda yer alan bu tür sorular doğru kullanıldığında, hedef kitleniz hakkında daha iyi görüşler elde etmenizi sağlar. 

Demografik sorular hedef kitlenizi kim olduklarına ve ne yaptıklarına göre segmentlere ayırmak için kullanabileceğiniz güçlü araçlardır ve verilerinizi daha ayrıntılı bir şekilde incelemenizi sağlar.

Demografik sorularda genellikle yanıtlayanlardan yaş, cinsiyet, ilişki durumu ve meslek gibi bilgilerini paylaşmaları istenir. 

Derecelendirme sorularında yanıtlayanlardan yanıt seçeneklerini kendi tercihlerine göre sıralamaları istenir. Bu yöntem, yanıtlayanların her yanıt seçeneğiyle ilgili hislerinin yanı sıra her seçeneğin göreli popülerliğini anlamanıza da yardımcı olur.

Derecelendirme sorularını yanıtlamanın daha fazla zaman alabileceğini göz önünde bulundurmanız önemlidir. Dolayısıyla, diğer soru türleriyle istediğiniz verileri alabiliyorsanız bu soruları kullanmamaya çalışın. Ayrıca, yanıtlayanların her yanıt seçeneğine aşina olduğuna emin değilseniz bu soruları kullanmayın. Aksi takdirde, bu soruların doğru ve dürüst bir şekilde yanıtlanması neredeyse imkansız olacaktır.

Örneğin, aşağıdaki soruda yanıtlayanların TV dizilerini karşılaştırabilmesi için her bir diziyi izlemiş olması gerekir. 

Görüntü seçenekli soru türümüz görüntüleri yanıt seçenekleri olarak kullanmanıza olanak verir. Yanıtlayanlardan bir reklamın veya logonun görsel niteliklerini değerlendirmesini istediğinizde oldukça işinize yarayan bir soru türüdür. 

Bir görüntüyle ilgili gerçek zamanlı ve içsel tepkilere dayanan geri bildirimler mi almak istiyorsunuz? Tıklama haritası sorusu kullanın. Anketinize bir görüntü ekleyin ve yanıtlayanlardan görüntü üzerinde belirli bir noktaya tıklamasını isteyin. Örneğin, bir raftaki ürünlerden hangisinin en cazip göründüğünü veya web sitenizin hangi kısmının en fazla kullanıcı dostu olduğunu sorabilirsiniz.

Yanıtlayanların öz geçmişlerini, fotoğraflarını veya kimlik kartlarını yüklemesini mi istiyorsunuz? İhtiyaç duyduğunuz görüntüyü PDF, PNG veya Word dosyası olarak toplayabilirsiniz. Yanıtlarınız geldiğinde de dosyaları kolayca indirebilirsiniz.

Yanıtlayanlar kaydırmalı sorular sayesinde bir şeyi sayısal bir ölçek üzerinde değerlendirebilir. İnteraktif olması nedeniyle yanıtlaması eğlenceli olan bu sorular, yanıtlayanların duygusunu hem bireysel düzeyde hem topluca nitel olarak ölçmenizi sağlar.

Kıyaslanabilir soruların belirli bir formatta sunulması gerekmez ancak bunlar, aynı soruyu soran diğer anket oluşturucularla kendinizi karşılaştırma olanağı sunması açısından özel sorulardır.

Kıyaslanabilir sorular oldukça farklı konulardan seçilebilir ve farklı hedef kitleler (çalışanlar, müşteriler vb.) için kullanılabilir. Anketinizde kullanmak üzere kıyaslanabilir soru bulmak için soru bankamızdan veya anket şablonlarımızdan yararlanabilirsiniz. Bir sorunun sağ üst köşesinde küçük bir çubuk grafiği simgesi olması, bu sorunun kıyaslanabilir olduğunu gösterir.

İki yanıtlı sorular son derece basittir. Bu sorularda genellikle "evet" veya "hayır" olmak üzere yalnızca iki seçenek sunulur ya da iki farklı şey arasında seçim yapmanız istenir. Bu sorular yanıtlayanlara iki seçenek arasında net ve basit bir seçim sunan ikili yapılarıyla öne çıkar. Örneğin: 

Nitel sorular katılımcılardan açıklayıcı veya anlatıma dayalı bilgiler toplamaya yöneliktir. Bu sorularda doğrudan kaynaktan hikayeler, görüşler veya açıklamalar istenir. Açık uçlu sorular anketlerde en sık kullanılan nitel soru türleridir. Bu sorularla toplanan nitel veriler genellikle sayısal değil, metinseldir.

Örneğin müşterilerinize “Yeni ürünümüz hakkında ne düşünüyorsunuz?” veya “Müşteri hizmetleri ekibimizle yaşadığınız deneyimi anlatabilir misiniz?” gibi sorular yöneltebilirsiniz.

Nitel sorular tek başına sayılarla kolayca özetlenemeyen konuları araştırmak veya insanların duygularını, tutumlarını ve algılarını öğrenmek için kullanılabilir. Öte yandan, nitel veriler sayısal olarak kolayca ölçülemediği ve genellikle bağlama göre değerlendirildiği için daha büyük popülasyonları veya trendleri temsil edemeyebilir.

Nicel sorular sayılara ve ölçümlere yöneliktir. Bu sorular değerlendirme ölçeği veya çoktan seçmeli soru gibi yanıt seçenekleri sunar. Sayısal değerlerden oluşan nicel veriler istatistiksel olarak analiz edilebilir.

Nicel sorulara örnek olarak aşağıdakiler verilebilir:

Belirli tutumları veya algıları standartlaştırılmış ve ölçülebilir bir şekilde değerlendirmek istiyorsanız, nicel sorular istatistiksel olarak analiz edebileceğiniz sayısal veriler toplamanıza olanak tanır. Belirli davranışların, deneyimlerin veya olayların sıklığını, yoğunluğunu veya büyüklüğünü ölçmek için ideal bir soru türüdür.

Öte yandan, nicel sorular genellikle önceden belirlenmiş yanıt seçenekleri veya ölçekler sunduğu için yanıtlayanların ayrıntılı veya karmaşık görüşlerini ifade etme olanağını sınırlayabilir ve nitel sorulara kıyasla bakış açılarının daha sığ bir şekilde anlaşılmasına yol açabilir.

Kullanabileceğiniz farklı anket sorusu türlerini öğrendiğinize göre artık anketinizi oluşturmaya başlayabilirsiniz! Aşağıdaki önerileri göz önünde bulundurmanızda fayda vardır:

Harika bir anket oluşturmanın zor bir iş olması gerekmez. Konunun uzmanı olan çalışanlarımızın ve anket bilimcilerimizin hazırladığı yüzlerce ücretsiz ve uzmanlarca tasarlanmış anket şablonlarımızdan yararlanabilirsiniz. Eğer sıfırdan anket oluşturmak istiyorsanız anketinizi ihtiyacınız olan yanıtları almanıza yardımcı olacak hazır sorularla doldurmaya başlamak için Soru Bankamızı da kullanabilirsiniz. Bu sayede anketinizin metodolojik açıdan güvenilir olmasını ve tarafsız sonuçlar vermesini sağlayabilirsiniz.

Anketleriniz mobil cihazlarda kullanıma hazır mı? ABD'de SurveyMonkey anketlerine katılan her 10 kişiden yaklaşık 3'ü, anketleri akıllı telefondan veya tabletten yanıtlıyor.

Anketinizin mobil cihazlarda kullanıma uygun olup olmadığını aşağıdaki listeye göre kontrol edebilirsiniz:

Yanıtlayanların kafasını karıştırabilecek jargon, teknik terim veya karmaşık dil kullanımından kaçının. Belirsizliği önlemek için tüm soruların anlaşılır olduğundan ve her bir sorunun tek bir konuya odaklandığından emin olun.

Yanıtlayanları belirli bir yanıta yönlendiren veya etkileyen sorular hazırlamaktan kaçının. “Müşteri hizmetlerimizle olan deneyiminiz ne kadar iyiydi?” diye sormak yerine, “Müşteri hizmetlerimizle olan deneyiminizi nasıl değerlendirirsiniz?” diye sorun.

Sayısal sorularınızın yanında açık uçlu sorular da ekleyin. Bu sayede, yanıtlayanların ek bağlam sunmasına veya yanıtlarını daha ayrıntılı açıklamasına imkan tanımış olursunuz. Böylece değerli görüşler elde edebilir ve verilerinizi zenginleştirebilirsiniz.

Ortaya koyduğunuz işi birinin inceleyip düzeltmeler yapması çok işinize yarar. Anketler için de aynısı geçerlidir.

Göndermeden önce anketinizi paylaşarak meslektaşlarınıza, arkadaşlarınıza, ailenize veya anketin başarısından faydalanacak diğer kişilere anketinizi inceleme olanağı sunun. Belki de bu kişiler hataları veya daha iyi hale getirebileceğiniz noktaları fark etmenize yardımcı olabilir.

Hangi anket sorusunu ne zaman kullanacağınızı bilmek önemlidir. Farklı anket sorularına bir kere aşina olduktan sonra, yanıtlayanlardan ne beklediğinize odaklanabilir ve daha iyi veriler elde edebilirsiniz.

Anketinizi göndermeye başlamadan önce küçük bir yanıtlayan örneklemiyle soruları ön testten geçirerek ifade biçimi, anlaşılırlık veya yanıt seçenekleriyle ilgili sorunları tespit edin. Sorularınızı daha iyi hale getirmek için geri bildirimleri kullanın.

İlgili içerik: Popüler anket soruları ve örnekleri

Anketlerinizi bir üst seviyeye taşımaya hazır mısınız? Değerli görüşler toplamak ve bilgiye dayalı kararlar almak için, uzmanlar tarafından tasarlanmış anketleri ve anket sorularını derlediğimiz şablon galerimize bakabilirsiniz.

Müşteri memnuniyeti, çalışan bağlılığı veya pazar araştırması gibi konularla ilgileniyorsanız ihtiyaçlarınıza yönelik sunduğumuz çeşitli şablonlardan yararlanabilirsiniz.

NPS, Net Promoter ve Net Promoter Score; Satmetrix Systems, Inc., Bain & Company ve Fred Reichheld’e ait tescilli ticari markalardır.