Etkili öğretmen değerlendirmesi anketleri hazırlama yolları ve örnekler

Dürüst, kaliteli öğrenci geri bildirimleri almak, ders anlatma tekniklerinizi geliştirmenin etkili bir yolu olduğu gibi, gelişme odaklı yaklaşımınızı hayata geçirmek için de harika bir fırsattır. Öğretmen değerlendirmesi anketlerinin faydaları, öğretmenin performansına ilişkin öğrenci görüşleri toplamakla sınırlı değildir. Bu anketler, öğretmenlerin ders anlatma tekniklerini geliştirmelerine ve öğrencilerin açıklarını kapatmalarına da yardımcı olur.

Bu makalede, öğretmen değerlendirmesi anketlerinin özelliklerini inceleyecek ve bu anketleri doğru şekilde hazırlamanın önemine değineceğiz. Ayrıca, öğretmen değerlendirmelerinin eğitim çalışmalarınızda daha iyi sonuçlar almanıza ve kariyerinizi geliştirmenize nasıl yardımcı olabileceğini de açıklayacağız.

Öğretmen değerlendirmesi, öğretmenlerin performanslarını ve verimliliklerini ölçmek için kullanılan bir yöntemdir.

Öğretmen değerlendirmelerinde, okul idarecilerinin öğretmenlerin sınıf içindeki performansını izlemesi gibi gözleme dayalı uygulamalara başvurulabilir. Gözlemlerini destekleyecek bilgiler edinmek isteyen okul idarecileri, öğretmenlerin performanslarını ölçmek ve takip etmek için öğretmen değerlendirmesi anketlerinden yararlanır.

Örneğin, ortaöğretim kurumlarındaki idareciler, öğrencilere düzenli aralıklarla anket göndererek öğretmenleri hakkındaki geri bildirimlerini paylaşmalarını isteyebilir.

Hangi alanların geliştirilmesi gerektiğini öğrenmeden, verdiğiniz eğitimin kalitesini artıramazsınız.  Öğretmen değerlendirmelerinin, özellikle de öğrencilere gönderilen öğretmen değerlendirme sorularının amacı, harekete geçmek için kullanabileceğiniz görüşler toplamaktır. 

Öğretmen değerlendirmelerinde, ders anlatma tekniklerinin ne ölçüde etkili olduğu değerlendirilir. Böylece, başarılı stratejileri tekrar uygulayabilir ve öğrencilere hitap etmeyen stratejileri düzeltebilirsiniz. 

Stanford Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, öğretmen verimliliğine ilişkin değerlendirmeler yapıldığında öğretmenlerin öğretim yılı içerisinde ve sonraki yıllarda daha verimli çalıştığını ortaya koyuyor. 

Değerlendirmelerin sağladığı faydalar öğrencilerin başarılı olmasıyla sınırlı değildir. Toplanan veriler, öğrencilerin geliştiğini kanıtlayabilir ve öğretmenlerin kariyerlerinde ilerlemelerine katkıda bulunabilir. Örneğin, öğrencilerin olumlu sonuçlar alması ve öğretmen değerlendirmeleri öğretmenlerin terfi ve kadro almalarına yardımcı olabilir.

Kullanılan araçlarda, destek programlarında ve finansal kaynaklarda bulunan eksiklikleri tespit ederek öğrencilerin kavramları daha iyi anlamalarını ve derslerine daha iyi odaklanmalarını sağlayabilirsiniz. Test puanları, öğrenci performansının etkili bir göstergesi olsa da bu puanlar her zaman derslerinizde kullandığınız yöntemlerin ne kadar verimliği olduğunu göstermez. Öğretmen değerlendirmeleri bu eksiklikleri giderebilir.  

Öğrencilerin belirli bir dersten yüksek notlar aldığını ancak kendilerine, “Derste anlatılan konuları ne kadar iyi anlıyorsunuz?” sorusu sorulduğunda çoğu öğrencinin “Pek iyi değil” yanıtını verdiğini düşünelim. Bu durumda öğretmenin yapacağı çıkarım, öğrencileri sınavlara hazırlama konusunda harika bir iş çıkardığı, ancak öğrencilerin konuları daha iyi kavraması gerektiği olacaktır. 

Böyle bir senaryoda, bu öğretmenin konuları eksiksiz bir şekilde kavramaları için öğrencilerine yardımcı olmaya daha fazla, bilgileri ezberletmeye ise daha az zaman ve enerji harcaması gerekir. 

Öğretmen değerlendirmeleri, mesleki gelişim ihtiyaçlarına görünürlük kazandırarak doğru eğitim programlarını ve kaynaklarını araştırmanızı sağlar. Örneğin; öğrenci anketleri yapan bir idareci bu sayede, engelli öğrencilerin her zaman ders materyallerine erişemediğini öğrenebilir. Başka bir anket ise öğrencilerin ihtiyaçlarını karşılayacak materyaller hazırlayabilmeleri için öğretmenlere ek eğitimler verilmesi gerektiğini ortaya çıkarabilir.

Not: Türkiye'de, öğretmenlere sunulan sürekli eğitim programları çok değerlidir. Bilgilerini ve becerilerini düzenli aralıklarla tazeleyen öğretmenlerin alanlarına daha hakim ve pedagojik yöntemleri konusunda yenilikçi olmaları çok daha olasıdır.

Öğretmen değerlendirmesi anketlerinde sorulabilecek sorulara yönelik örnekler mi arıyorsunuz? Öğretmen değerlendirmesi anket sorularına yönelik en iyi örnekleri aşağıda bulabilirsiniz.

Not: 12, 13 ve 14. sorular açık uçludur. Yani öğrencilerin kendi yanıtlarını yazmaları gerekir.

Bunlar, “Öğretmeniniz ders materyallerini ne kadar anlaşılır bir şekilde açıkladı?” ve “Öğretmeniniz öğrencilerin sorularına ne kadar iyi yanıt verdi?” şeklindeki sorulardır. Bu sorulara verilen yanıtları inceleyerek, ders anlatma tekniklerinizin ve verdiğiniz ödevlerin bilgi aktarımı konusunda ne kadar etkili olduğunu öğrenebilirsiniz. 

Değerlendirme anketinizi anonim yanıtlanacak şekilde göndermiyorsanız anket yanıtlarıyla birlikte öğrencilerin notlarını ve devamsızlıklarını da takip etmenizde yarar vardır. Sıklıkla derse gelmeyen öğrenciler, öğretmenlerinin verimliliği hakkındaki sorulara olumsuz yanıtlar mı veriyor? Bu tür durumlarda, derse katılımı teşvik etmek ve sınıf dışındaki çalışmalar için daha fazla kaynak sunmak bu sorunu kolayca çözmenizi sağlayabilir. 

Sınıfta anlattığınız konuların ne kadarını ve bu konuları ne kadar iyi öğrendiklerini değerlendiren sorular sorarak öğrencilerinizin gelişimleri hakkında görüşler alabilirsiniz. Örnekler:

Özel ihtiyaçları olan öğrencilere yönelik düzenlemeler, bilgi edinmek isteyebileceğiniz diğer bir konudur. Öğrenme güçlüğü olan, bireyselleştirilmiş eğitim programlarına katılan veya sınıf dışında ilgilenilmesi gereken öğrencilerin akranlarına ayak uydurabilmeleri için bu öğrencilere özel düzenlemeler yapılması gerekebilir. 

Öğretmenlerin sınıflarını ne kadar iyi yönettiğini öğrenmek için “Bu öğretmen dersi ilgi çekici hale getirmek için neler yapıyor?” (açık uçlu) ve “Öğretmeniniz ders materyallerini ele alırken çok hızlı mı, çok yavaş mı yoksa olması gereken hızda mı ilerledi?” gibi sorular sorabilirsiniz.

Doğru sınıf yönetimi, öğrencilerin yeni şeyler öğrenebileceği ve gelişebileceği bir ortam yaratır. Bununla birlikte, etkili sınıf yönetimi öğretmenleri elde tutma oranlarını da artırabilir. 

ABD merkezli RAND kuruluşu tarafından yapılan bir araştırmaya göre, "devlet okullarında çalışan öğretmenlerin erkenden istifa etmesinin en yaygın nedeni strestir." İyi yönetilen sınıflar üretken ve sakin bir ortama sahiptir. Bu da hem öğrencilerin hem öğretmenlerin üzerindeki stresi azaltır.

Sınıf yönetimi sorularına verilen yanıtlar, öğretmenlerin bir adım geri çekilip yönetim becerileri üzerinde düşünmelerine ve sınıfta nasıl hissettiklerini değerlendirmelerine yardımcı olur. 

Öğretmen değerlendirmeleri kusursuz bir çözüm değildir. Farklı çözümler gerektirebilecek bazı zayıf yönleri vardır. Bu değerlendirmelerde sıklıkla karşılaşılan bazı sorunları ve bunları nasıl çözeceğinize dair ipuçlarını aşağıda bulabilirsiniz. 

Bazı öğrenciler öğretmen değerlendirmelerine katılmaz. Bu durumun aşağıdakilere benzer sebepleri olabilir:

Anketi ders için zorunlu hale getirmeniz bile ters tepebilir. Bazı öğrenciler sırf tamamlamış olmak için anketi rastgele dolduracak, bazıları da ankete katılmaya zorlandıkları için sinirlenecek ve normalde verecekleri yanıtlara kıyasla daha eleştirel yanıtlar vereceklerdir. Anketinize eksiksiz katılım sağlanmayacağını göz önünde bulundurmanızı ve öğrencilerinizi anketi kendileri açısından en uygun olacak şekilde yanıtlamaya teşvik etmenizi öneririz. 

Anketinizi anonim mi yoksa isimli bir şekilde mi yapacağınıza karar vermeniz gerekir. Her iki seçeneğin de kendi zorlukları ve avantajları vardır. İsimli anketler öğrencilerin dürüst yanıtlar verme olasılığını azaltabilir. Bazı öğrenciler verdikleri yanıtlar nedeniyle cezalandırılmaktan korkabilir veya anket sonrasında kendileriyle görüşülmesini istemeyebilir. 

İsimlerin tamamen gizli tutulduğu anketlerde daha samimi yanıtlar alabilirsiniz. Hatta bu anketlere katılım oranı daha yüksek olabilir. Dürüst veriler alma olasılığınızın daha fazla olması, anonim anketleri daha iyi bir seçenek haline getirebilir. 

Öte yandan, isimlerin tamamen gizli tutulduğu anketlerle daha doğru sonuçlar elde edebileceğinizi, ancak bu anketlerde uç değerleri tespit edemeyeceğinizi de göz önünde bulundurmanız gerekir. Örneğin, anket sonuçlarını incelerken disiplin cezası almış veya derse yeterli katılımı sağlayamamış öğrencilerin yanıtlarını diğer yanıtlardan ayıramazsınız.

Ayrıntılı ve uygulanabilir geri bildirimler almak için tasarlanan kapsamlı anketler öğrencilerin yorulmasına neden olabilir. Uzun soru listeleriyle karşılaşan öğrenciler anketi hızlı bir şekilde tamamlamaya çalışabilir, sorularınıza doğru olmayan yanıtlar verebilir veya anketinizi yarıda bırakabilir. Bu tür durumlar, elde ettiğiniz verilerin kalitesine önemli ölçüde zarar verebilir ve işinize yaramayacak veriler almanıza neden olabilir. 

Anketinizi tasarlarken sınıf düzeyi, yeterlilik ve amaçlarınız gibi unsurları göz önünde bulundurarak bu durumların üstesinden gelebilirsiniz. Örneğin, 10. sınıftaki bir öğrencinin dikkat süresi bir lisansüstü öğrencisine göre çok daha kısadır. Anketinizin uzunluğunun ve içeriğinin anket yaptığınız öğrencilerin yaşına ve becerilerine uygun olmasına dikkat edin. 

Bununla birlikte, önemli eğitim uygulamalarını hedefleyen, daha kısa ve daha konuya yönelik anketler, yaş faktöründen bağımsız olarak daha özenli ve anlamlı yanıtları teşvik edebilir. İyileştirmeyi veya değerlendirmeyi en fazla istediğiniz eğitim yöntemi alanları hakkında sorular sormanız faydalı bir yaklaşım olacaktır. Son olarak, basit ve anlaşılır sorular hazırlamanın her zaman birinci önceliğiniz olmasını öneririz. 

Bazı kuruluşlar, öğretmen değerlendirmelerini olması gerektiği kadar tutarlı ve düzenli bir şekilde yapmaz. Bu durum, öğretmenlerin kaydettiği ilerlemeyi ve gelişimi zaman içinde takip etmenizi zorlaştırır. 

İdeal olarak, her eğitim-öğretim dönemi sonunda öğretmen değerlendirmeleri yapmanız gerekir. Yapılan değerlendirmeler dönemler arasında da tutarlılık göstermelidir. Öğretmen değerlendirmesi anketlerinizdeki soruları çok sık değiştirmeniz, performansları dönemlere göre karşılaştırmanızı ve trendleri veya geliştirilebilecek noktaları tespit etmenizi zorlaştırır.

ABD kuruluşu Inside Higher Ed tarafından yapılan bir araştırmaya göre, öğretmen değerlendirmelerinde, "öğrencilerin kadın öğretmenler hakkındaki değerlendirmeleri de dahil olmak üzere cinsiyet ön yargısıyla ilgili endişelerle karşılaşılabiliyor." Değerlendirmeler, diğer ön yargı türlerinden de etkilenebilir. Örneğin:

Assessment & Evaluation in Higher Education dergisinde yayınlanan bir çalışma, ön yargıları azaltmak amacıyla bağımsız değerlendirme uzmanlarının, öğrencilerle yapılan görüşmelerin, uzmanlar tarafından yapılan sınıf gözlemlerinin ve meslektaşlar tarafından yapılan eğitim materyali ve anket puanı incelemelerinin birlikte kullanılmasını öneriyor. 

Öğrencilerin ders anlatma teknikleriniz ve dersiniz hakkında ne düşündüğünü öğrenmenin en iyi yolu kendilerine sormaktır. Bunu yapmanın en kolay yolu ise öğretmen değerlendirmesi anketlerinden yararlanmaktır. 

Öğrencilere değerlendirme anketleri göndermek seslerini duyurmalarını sağladığı gibi, trendleri ve ilgilenmeniz gereken sorunları tespit etmenize de yardımcı olabilir. 

Başlamaya hazır mısınız? Öğretmen değerlendirmesi anketleriyle öğrenci geri bildirimleri toplamak için atabileceğiniz dört adımı paylaştık.

Bu anketi öğrencilerinize neden gönderdiğinizi anlatmaya zaman ayırın. Topladığınız verileri nasıl analiz edeceğinizi, bu verilere göre nasıl hareket edeceğinizi ve öğrencilerinizin dürüstlüğüne neden değer verdiğinizi açıklayın. 

Yapacakları değerlendirmenin bir öğretmen olarak kendi mesleki hedeflerinize nasıl katkıda bulunacağından bahsetmeyi unutmayın. Örneğin, kendinizi geliştirmek ve öğrencilerinizin gelişmesine yardımcı olmak istediğinizi belirtebilirsiniz. Öğrencilerin anketi isimsiz olarak yanıtlama seçeneği olup olmadığı ve okul müdürü veya diğer öğretmenler gibi başka kişilerin sonuçları görüp göremeyeceği konusunda dürüst bir yaklaşım sergileyin. 

Vanderbilt Üniversitesi Eğitim Merkezi ders planınızda da öğrenci geri bildirimlerinden bahsetmenizi öneriyor. Bu yaklaşım, geri bildirimlerin dersinizin önemli bir bileşeni olduğunu vurgulayacak ve öğrencilerin sınıftaki deneyimlerine daha fazla dikkat etmelerine yardımcı olacaktır. Ders planınızda geri bildirim konusuna değinmenin bir diğer avantajı da öğrencilerinizi değerlendirme dönemine hazırlamasıdır. Böylece öğretmen değerlendirmesi anketinizi gönderdiğinizde tüm sorularınızı yanıtlayabilirler. 

Değerli öğrenci geri bildirimlerini hangi sorularla alabileceğinizi biliyor musunuz? İlk olarak, öğretmen değerlendirmesi anketinizle ne elde etmek istediğinizi düşünün. 

Eğitim yöntemlerinizi ve öğrencilerinizle ilişkinizi geliştirmek için hangi bilgilere ihtiyacınız olduğunu düşünün. Anketinizden en iyi şekilde yararlanmak için, anketinizdeki soru türlerini çeşitlendirin ve öğrencilerinizin sınırlandırılmadan yanıt verebileceği açık uçlu sorular ve metin kutuları eklemeyi unutmayın.

Örneğin, öğretim görevlisi değerlendirmesi anket şablonumuzda bir dizi çoktan seçmeli soru yer alır. Son iki soru için ise öğrencilerden yanıtlarını yazmaları istenir: Eğitmeninizin özellikle iyi olduğunu düşündüğünüz alanlar var mı? Eğitmeninizin geliştirebileceği alanlar var mı?

Öğrencilerden kendi yanıtlarını yazmalarını istediğinizde onlara anketinizde gözden kaçırmış olabileceğiniz konuları ele alma fırsatı vermiş olursunuz. Bununla birlikte, sorularınızın çoğunun çoktan seçmeli olmasına da dikkat etmeniz gerekir. Yanıt yazmak zaman ve çaba gerektiren bir iştir. Dolayısıyla, dersleriyle meşgul öğrencilerinizin gözünü korkutmak istemezsiniz.

Öğrencilerin geri bildirimlerini değerlendirmek zorlayıcı olabilir. Bu nedenle, geri bildirimlere ön yargısız bir şekilde yaklaşmanız ve daha iyi hale getirebileceğiniz noktaları işaret eden kalıplara dikkat etmeniz önemlidir. 

Örneğin, elde ettiğiniz veriler öğrencilerin %80'inin belirli bir ödevi yapmakta zorlandığını gösteriyorsa açıklamalarınızda, ders gereksinimlerinde veya temel ders konularına yönelik materyallerinizde değişiklikler yapmayı düşünebilirsiniz.

Öğretmen değerlendirmesi anketleri yapmayı alışkanlık haline getirin. Her dönemin sonunda düzenli olarak değerlendirme anketleri gönderin, hatta dönem ortasında da göndermeye çalışın. Böylece dönem sona ermeden tüm sorunları ele alabilir ve değerlendirme sonuçlarını bir önceki sonuçlarınızla karşılaştırabilirsiniz. Bu karşılaştırmayı yapmak, mesleki gelişiminizi takip etmenizi ve sonraki değerlendirmeleriniz için hedefler belirlemenizi sağlaması açısından son derece önemlidir.

Anketler, kapsamlı öğretmen değerlendirmelerine son halini vermek için harika bir yöntemdir. Bununla birlikte, değerlendirmeler yalnızca öğretmenlere yönelik olmayabilir. Örneğin, lise öğretmenleri veya öğretim görevlileri öğrencilerini belirli eğitim programlarına önermeden önce uygunluk durumlarını değerlendirmek isteyebilir.

Öğretmen değerlendirmesi anketinize başlamak için yardıma mı ihtiyacınız var? Öğretmenlere yönelik diğer anketler için eğitim anketlerimize göz atabilir veya aşağıda yer alan, eğitimcilere yönelik kaynak şablonlarımızdan faydalanabilirsiniz:

Hemen başlamak için, özelleştirilebilir eğitim anketi şablonlarımıza göz atın veya SurveyMonkey'in öğretmen değerlendirme çerçevesi hazırlamanıza, öğrencilerden geri bildirim toplamanıza ve sınıfınızda öğrenme odaklı bir ortam oluşturmanıza nasıl yardımcı olabileceğini öğrenin.