Kapalı uçlu ve açık uçlu sorular

Mükemmel çevrimiçi anketler oluşturmanın önemli noktalarından biri, açık uçlu ve kapalı uçlu soruları etkili bir şekilde kullanabilmektir.

Bunların nasıl kullanılacağını incelemeye geçmeden önce ikisini de tanımlayalım:

Kapalı uçlu sorular, yanıtlayanın arasından seçim yapabileceği önceden doldurulmuş yanıt seçeneklerinden oluşur, açık uçlu sorularda ise yanıtlayanın kendi sözcükleriyle geri bildirim vermesi istenir.

Şimdi gelin, iki soru türüne de ayrıntılı bir şekilde bakalım, güçlü ve zayıf yönlerini gözden geçirelim ve her birinin ne zaman kullanılacağını açıklayalım. Hazır mısınız? O halde başlıyoruz!

Kapalı uçlu sorular birçok şekilde karşımıza çıkar: çoktan seçmeli sorular, aşağı açılır liste soruları, onay kutuları ve derecelendirme soruları. Bu soru türleri yanıtlayanın benzersiz veya öngörülemeyen yanıtlar vermesine izin vermez ve önceden belirlenen seçenekler arasından seçim yapmasını gerektirir. Örneğin, “Akşam ne yemek istersiniz?” diye sormak yerine "Makarna mı yoksa hamburger mi yemek istersiniz?” diye sormaya benzer.

Kapalı uçlu soruları yanıtlamak, açık uçlu soruları yanıtlamaktan daha kolaydır. Çünkü kapalı uçlu sorular, mümkün olan tüm yanıt seçeneklerini sunarak yanıtlayanları kendi yanıtlarını verme mecburiyetinden kurtarır.

Bu yüzden, kendilerine sorduğunuz sorulara pek de ilgi duymayan bir hedef kitle ile anket yaparken, kapalı uçlu soruları kullanmayı tercih etmelisiniz. Böylelikle daha kolay bir anket yanıtlama deneyimi sunabilir ve sonuçta daha yüksek bir tamamlanma oranı elde edebilirsiniz.

İstatistiksel olarak anlamlı veriler arıyorsanız, kapalı uçlu soruları tercih edebilirsiniz. Daha önceki örneğimize geri dönersek, kapalı uçlu bir soru kullanarak şuna benzer istatistiklere ulaşabiliriz: Akşam yemeğinde katılımcıların %70’i makarna, %30’u ise hamburger yemek istemektedir.

Kolayca ölçülebilir veriler oluşturmak için tasarlanan kapalı uçlu sorular, yapısı gereği kesinlik belirtir. Bu tür soruları kodlamanın kolay olması, anket sonuçlarının istatistiksel anlamlılığını kanıtlamayı kolaylaştırır. Ayrıca, kapalı uçlu sorularla edinilen bilgiler, araştırmacıların yanıtlayanları, işaretledikleri seçeneklere göre gruplara ayırmalarını sağlar.

Yanıtlayanları sınıflandırarak demografik çalışmalar yürütebilirsiniz. Bu size ne gibi bir katkı sağlar?

Bir giyim mağazası yöneticisinin, belirli türden insanların mağazayı ziyaret edip kıyafetlerini satın alma ihtimalinin başkalarına kıyasla daha yüksek olduğuna inandığını hayal edin. Yönetici, müşteri olma ihtimali en yüksek olan segment gruplarının hangileri olduğunu çözebilmek için, mağazayı ziyaret eden herkese yönelik bir anket tasarlayabilir. Bu ankette cinsiyet, yaş, iş durumu ve bilmek istediği diğer demografik bilgiler hakkında kapalı uçlu sorular bulunabilir. Ardından, mağazayı ne sıklıkta ziyaret ettikleri ve yıllık olarak harcadıkları para miktarı hakkındaki sorular sorulur. Tüm sorular kapalı uçlu olduğundan, mağaza yöneticisi bu yanıtları kolayca ölçebilir ve tipik müşteri profilini belirleyebilir. Bu durumda yönetici, en sık alışveriş yapan müşterilerinin 18-25 yaş arası kadın öğrenciler olduğunu öğrenebilir. Bu bilgi, bu niş piyasaya nasıl daha iyi hizmet edebileceği ya da diğer hedef demografik yapılara nasıl girebileceği konusunda bir eylem planı oluşturmasını sağlayacaktır.

Kapalı uçlu soruların en büyük dezavantajlarından biri şudur: Araştırmacı, sorularının konusunu ve bu sorular oluşturulmadan önce genel araştırma problemiyle nasıl bağlantılı olduğunu net bir şekilde kavramış olmalıdır. Aksi halde kapalı uçlu sorular, katılımcılar için seçeneklerin yetersiz olmasına, soruların araştırmanın amacını tam olarak yansıtmamasına ve sınırlı ya da hatalı bilgilere yol açacaktır.

Örneğin, “İşe arabayla mı, otobüsle mi, yoksa yürüyerek mi gidiyorsunuz?” diye sorarsanız, aklınıza gelmeyen tren, metro, bisiklet vb. ulaşım biçimlerini soruya dahil etmemiş olursunuz. Yanıtlayanları birkaç seçenekten oluşan bir listeden seçim yapmaya zorlamadan önce, tüm farklı yanıt türlerini öğrenmek için “İşe neyle gidiyorsunuz?” gibi açık uçlu bir soru sorabilirsiniz.

Açık uçlu sorular doğası gereği keşfe yöneliktir ve araştırmacılara zengin ve nitel veriler sunar. Temel olarak, araştırmacıya aşina olmadığı bir konudaki tüm görüşler hakkında fikir edinme fırsatı verirler. Ancak bu tür sorular, nitel olmaları nedeniyle, kesin araştırma sonuçları almak için ihtiyaç duyulan istatistiksel olarak anlamlı veriler sağlamaz.

Açık uçlu sorularda, yanıtlayanın eleştirel görüşlerini ve bire bir fikirlerini öğrenmek amaçlandığından, araştırmacının nispeten daha az kalifiye olduğu bir alanda uzmanlardan bilgi edinmek için çok faydalıdır. Örneğin, hakkında pek fazla bilgi sahibi olmadığımız Antik Çin tarihini öğrenmek istediğimizde, anketimizi Antik Çin konusunda uzman olan bir grup seçkin tarihçiye yönelik şekilde oluşturabiliriz. Anketimiz, büyük miktarda içerik almak ve uzmanlara bilgilerini ortaya koyma özgürlüğünü sağlamak için tasarlanan açık uçlu sorular içerir.

Açık uçlu sorular, küçük bir grup insanı hedef alan anketler için faydalı olabilir. Çünkü karmaşık istatistiksel analizlere gerek yoktur ve soruların nitel olması her katılımcıdan değerli veriler almanızı sağlar. Buradaki kural, anketi yürüten kişinin her yanıtı okuyabilmesi ve verilen bilgileri yansıtabilmesi için grubun yeterince küçük olmasıdır. Örneğin, bir yöneticinin altı çalışandan oluşan ekibinden performans geri bildirimi almak istediğini düşünün. Yanıtlarını sınırlandıracak kapalı uçlu sorular sormak yerine, diledikleri gibi yanıt vermelerine olanak tanıyarak sorulardan daha fazla fayda sağlar.

Kapalı uçlu sorular bölümünde de belirtildiği gibi, kesin sonuçlar almaya yönelik araştırmalar, genellikle uygun araştırma konularını, anket yapısını ve soruları tasarlamak için ön araştırma yapılmasını gerektirir. Açık uçlu sorular, anketörün popülasyon genelinde daha önce farkında olmadığı çeşitli görüş ve davranışları ortaya çıkarabilir. Bu nedenle, daha sonra nicel araştırma yapmak üzere bilgi edinmek amacıyla açık uçlu soruları kullanmak inanılmaz derecede faydalıdır.

Büyüklüğü ne olursa olsun, bir anketin sonunda açık uçlu bir yorum sorusu bırakmak iyi bir fikirdir. Özellikle tutumlar, görüşler veya davranışlar hakkında kapalı uçlu sorular soran bir ankette bunu yapmak çok önemlidir. Katılımcıları kapalı uçlu soruları yanıtlamaya zorlamak, onları yalnızca sunduğunuz seçeneklerle sınırlamanıza ve sizinle paylaşmak istedikleri bilgileri veya endişeleri ifade etmelerini engellemenize yol açar. Katılımcılara bir yorum kutusunda kendilerini ifade etme fırsatı vermek, anketinizi doldurmak için ayırdıkları zaman karşılığında hak ettikleri saygıyı göstermenizi sağlar.

Açık uçlu soruların da bazı dezavantajları vardır. Yanıtlar kalite açısından neredeyse her zaman daha zengin olsa da, sağlanan bilgiyi özümsemek için bazen çok fazla çaba harcamak gerekebilir. Bu nedenle açık uçlu sorular, nispeten daha küçük popülasyonlu çalışmalarda en iyi sonucu verir. Ayrıca, anket örneğiniz çalışmakta olduğunuz nüfusun bir kısmını oluşturuyorsa, genel popülasyonda istatistiksel olarak anlamlı şeklinde değerlendirilen verileri bulmaya çalışırsınız. Ne yazık ki, açık uçlu sorular bu şekilde kullanılamaz; çünkü her cevap benzersiz bir görüş olarak değerlendirilmelidir.

Açık uçlu ve kapalı uçlu soruların anketlerde nasıl kullanıldığını görmek ister misiniz? Anket metodolojisi uzmanlarımızın hazırladığı anket şablonlarını inceleyin. Şablonlar, müşteri geri bildirimlerinden marka mesajlarınızı test etmeye kadar her şeyi kapsar.