Sayısal değerlendirme ölçeği nedir ve nasıl kullanılır?

Anket araştırmanızda kullanabileceğiniz çok sayıda soru türü vardır. Katılımcılarınızın ilgisini canlı tutmak ve anket yorgunluğunu önlemek için farklı soru türleri kullanmanızı öneririz. En değerli soru türlerinden biri sayısal değerlendirme ölçeğidir. Sayısal değerlendirme ölçeği sorularının neler olduğuna, bunları kullanmanın sağladığı avantajlara ve bu soruları nasıl yazacağınıza göz atalım.

Sayısal değerlendirme ölçeklerini anlamak için değerlendirme ölçeklerine genel olarak kısaca değinmemiz gerekiyor. Değerlendirme ölçekleri içeren anket soruları kapalı uçludur ve bu sorularda yanıtlayanlardan çeşitli seçenekler arasından seçim yapmaları istenir. Örneğin; bir Likert ölçeği sorusunda bir aşırı uçtan diğerine uzanan ve ortada nötr bir seçeneğin olduğu beş veya yedi noktalı ölçek kullanılır.

Sayısal değerlendirme ölçeği sorularında anket katılımcılarından tercihlerini, hislerini, görüşlerini ve ilgi düzeylerini verilen sayısal bir ölçek üzerinde ölçmeleri istenir. Bu ölçek, ölçülen değerin uçlarını göstermek üzere araştırmacı tarafından belirlenen bir aralıktaki sayıların sıralanmasından oluşur. Bu ölçek türü sayesinde, anket yanıtlayanlar yanıtlarını nicel olarak ifade etmek üzere sayısal değerler atayabilir. 

Sayısal değerlendirme ölçekleri, müşteri memnuniyetini ölçmekten bir hastanın yaşadığı acının nicel olarak ifade edilmesine kadar çeşitli amaçlarla kullanılabilir.

Sayısal değerlendirme ölçekleri, soyut bir konsepti nicel bir şekilde ölçmek istediğinizde özellikle kullanışlıdır. Bu tür ölçekler, araştırmacıların öznel duyarlılıkları ve soyut konseptleri kolay analiz edilebilir, sunulabilir ve uygulanabilir verilerle değerlendirmesine yardımcı olur. Sorunuzla birlikte mantıklı tek bir değer kümesi (örn. 0-10) vererek yanıtlayanlarınızdan seçtiğiniz ölçek içinde yanıtlar alabilirsiniz. 

Değer kümenizi formülleştirirken ABD İşçi İstatistikleri Bürosu'nun bir araştırma çalışmasından alınan bu bilgiyi göz önünde bulundurun. Bipolar ölçek kullanımının ele alındığı bu çalışmada sıfırın orta değer olduğu (örn.; -2, -1, 0, 1, 2) bir değer aralığı ve ölçeğin tamamen pozitif değerlerden oluştuğu (örn. 0, 1, 2, 3, 4, 5) bir reel sayı kümesi ölçeği kullanıldı. Araştırma sonunda yapılan analizde, katılımcıların bipolar ölçekte orta değeri ve olumsuz uçtaki değerleri seçmekten kaçındığı, reel sayı kümesi ölçeğinde ise orta değeri ve daha küçük sayıları kullanmakta daha istekli olduğu görüldü.

Bunlar genel bulgular olsa da anketlerinizde en isabetli ve en kullanışlı verileri elde etmek için reel sayı kümesi değerlendirme ölçeği kullanmayı göz önünde bulundurun.

Sayısal değerlendirme ölçeklerinden yararlanarak veri toplama işini çeşitli şekillerde basitleştirebilirsiniz. Hisleri, görüşleri ve tutumları ölçme olanağı ise bu yollardan en önemlilerinden biridir.

Lineer sayılı değerlendirme ölçeği soruları anketinizde oluşturabileceğiniz en basit soru türlerinden biridir. Tüm yanıtlar tek boyutludur. Böylece başka soru türleri formüle etmeye ihtiyaç duymazsınız. SurveyMonkey'i kullanarak, yalnızca birkaç tıkla seçtiğiniz sayısal değerlendirme ölçeği değer kümesini içeren kaydırma soruları oluşturabilirsiniz.

Sayısal değerlendirme ölçeği sorularınız, kolayca oluşturulma avantajının dışında istatistiksel analiz için kullanımı kolay veriler elde etmenizi de sağlar. Sözcük ölçekli sorular kullanıldığında verileri analiz edilebilir duruma getirmek daha zahmet bir iştir. Sayısal ölçekli sorular kullandığınızda herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan nicel veriler elde edersiniz ve bu da verileri daha kolay karşılaştırmanız ve analiz etmeniz anlamına gelir.

SurveyMonkey'de değerlendirme ölçeğinizi seçtikten sonra ölçeğinizin kullanıldığı soru formatını hızlı ve kolay bir şekilde kopyalayabilir ve çoğaltabilirsiniz. Tek yapmanız gereken soruyu güncellemektir. 

Sayısal değerlendirme ölçekleri kendi kendini açıklar ve farklı yaş, dil, kültür ve eğitim düzeyi açısından farklı yanıtlayan grupları tarafından anlaşılabilir. Birçok insan standart numaralandırma sistemini bilir ve daha önce değerlendirme ölçeği görmüştür. 

Küçük çocuklara yönelik anketlerde sayısal ölçekli soru hazırlanıyorsa sayıların yanına gülen yüzler veya emojiler eklenebilir. Böylece çocuğun uygun görselle yanıt vermesi sağlanırken analiz veya raporlama için sayısal değer elde edilir.  

Sayısal değerlendirme ölçekleri çeşitli şekillerde kullanılabilir. En dikkat çeken kullanım senaryolarından biri sağlık sektöründe acı yönetimi amaçlı kullanımdır. Bununla birlikte, pazar araştırması anketlerinde müşteri duyarlılığını ölçmek için de kullanılabilir. 

Sayısal değerlendirme ölçekleri kullanabileceğimiz birkaç örneğe göz atalım:

İlk kez Max Freyd tarafından 1923 yılında bir psikoloji deneyinde kullanılmasından bu yana, sayısal değerlendirme puanları acı değerlendirmesi amacıyla kullanılmaya devam etmektedir. Sayısal değerlendirme puanı zaman içinde çeşitli durumlara uyarlanmıştır. 1983 yılında Donna Wong ve Connie Baker tarafından çocuklar için geliştirilen sayısal acı değerlendirme ölçeği bu uyarlamaların en önemlisidir. Wong-Baker'ın FACES® Acı Değerlendirme Ölçeği doktor muayenehanelerinde, hastanelerde ve acil servislerde sıklıkla kullanılmaktadır. Çocukların ve yetişkinlerin hissettikleri acı seviyelerini bildirmeleri için tasarlanan bu yöntemde hastalardan hissettikleri acıya 0 (acı yok) ile 10 (en kötü acı) arasında bir puan vermeleri istenir.

Bugün ölçeğin renkli, yüz içermeyen veya emojili olmak üzere farklı şekillerde kullanıldığını görebilirsiniz. Birçok senaryoda hastalardan hissettikleri acının yoğunluğunu 0-10 ölçeğinde sözlü olarak ifade etmeleri istenir.

Sayısal acı değerlendirme ölçekleri öznel bir hissi nicel bir değerle ifade etme olanağı sunar. Genel olarak, acının değerlendirilmesinde ve tedavisinde kullanılan en etkili ölçme yöntemidir.

SurveyMonkey ile oluşturulmuş bir sağlık sektörü anketinde sayısal değerlendirme ölçeği kullanmayı planlıyorsanız endişelenmenize gerek yok. Çevrimiçi olarak toplanmış ve koruma altına alınmış sağlık bilgilerinin güvenliği için HIPAA uyumlu özellikler sunuyoruz.

Sayısal değerlendirme ölçekleri pazar araştırması açısından da faydalıdır. Müşteri veya çalışan memnuniyeti anketleri memnuniyet düzeyini sayısal değerlerle ölçebilir. Müşteriler ve çalışanlar soruları hızlıca yanıtlayabildikleri için memnun olurlar ve gelişmenizi sağlayacak eylem planlarıyla ilgili bilgiler edinebileceğiniz ölçülebilir sonuçlar elde edersiniz.

Değerlendirme ölçekleri bir ürünü, müşteri hizmeti deneyimini veya Net Promoter Score® anketi kullanıyorsanız müşteri sadakatini değerlendirmek için kullanılabilir.

Bazı durumlarda yanıtları tamamlaması açısından, sayısal değerlendirme ölçeği sorularına ek olarak açık uçlu sorular kullanılması gerekir. Değerlendirmenizde bir yanıtlayanın belirli bir puanı neden seçtiğini anlamanız gerekiyorsa soracağınız nicel bir takip sorusuyla bu bilgiyi elde edebilirsiniz.

Belirttiğimiz üzere, sayısal değerlendirme ölçeğinin kullanıldığı anket soruları hazırlamak basit bir işlemdir. Aşağıdaki ipuçlarını etkili sorular yazmanızı sağlayacak bir rehber olarak kullanabilirsiniz:

Sorunuzu ifade ederken olabildiğince net olun. Anket katılımcılarının değerlendirmesini istediğiniz konuyla ilgili herhangi bir karışıklık olmamalıdır. Ayrıca, sorularınızı formüle ederken değer kümenizi dikkate aldığınızdan emin olun. Sorular, bir ölçekteki sayısal değerlerle kolayca yanıtlanabilir olmalıdır. Anketinizi yanıtlayanlara göndermeden önce, sorularınızın ölçeğinizle birlikte kullanılabilir olduğundan emin olmak için anketinizi ekip üyelerinize test ettirin.

Hangi değer aralığını kullanmak istediğinize karar verin. En yaygın kullanılan sayısal değerlendirme ölçeğinde 0-10 değer kümesi kullanılır. 0-5 aralığı çok sınırlayıcı olabilir ve uç noktalar arasında ayrımlar yapmak için daha geniş bir değer kümesine ihtiyacı olduğunu düşünen kullanıcıları hayal kırıklığına uğratabilir. Bazı araştırmacılar araştırmalarıyla daha yakından uyumlu kendi değer kümelerini kullanmayı tercih ederler. Daha geniş değer kümeleri kullanmak daha cazip görünebilir ancak verilerinizi daha az kullanışlı hale getirebilir.

Sorunuza verilen nicel değerli yanıt daha fazla bilgi paylaşılmasını gerektiriyorsa sorunun altına, açık metin alanına sahip bir yanıt kutusu bulunan bir soru ekleyin. Bu sayede, nicel verilerinizi tamamlayacak nitel veriler toplayabilir ve yanıtlayanların seçtikleri puanları hangi nedenlerle seçtiklerini açıklayabilirsiniz.

Uç noktalarınıza etiketler ekleyerek karışıklığı önleyin. Örneğin; 0 =  en kötü deneyim, 10 = en iyi deneyim. Sorunuz sizin için çok net olsa da anketinizi yanıtlayan kişiler soruyu netleştirecek ek yönlendirmelere ihtiyaç duyabiliyor olabilir. Ölçeğinizi yanıtlayanlara açıklayarak en doğru verileri aldığınızdan emin olursunuz.

Ürünümüzü bir arkadaşınıza veya aile üyenize önermeniz ne kadar olası?

Acınız ne kadar şiddetli?

Müşteri desteği personelimizle ilgili son deneyiminizi nasıl değerlendirirsiniz?

Şirket kültürümüzden ne kadar memnunsunuz?

İş yeri avantajlarına sahip olmak sizin için ne kadar önemli?

Sayısal değerlendirme ölçekleri nicel bilgiler toplama açısından son derece faydalıdır. İster bir hastanın acı düzeyini ölçüyor ister müşteri memnuniyeti anketi yürütüyor olun, sayısal değerlendirme ölçekleri değerli bilgiler toplamanızı sağlayan kullanışlı araçlardır. 

SurveyMonkey ile sayısal değerlendirme ölçeği soruları oluşturmak kolaydır. Size uygun abonelik paketini seçin ve ilk anketinizi hemen oluşturmak için kaydolun!

Net Promoter, Net Promoter Score ve NPS; Satmetrix Systems, Inc., Bain & Company, Inc. ve Fred Reichheld'e ait tescilli ticari markalardır.